Debate.kz қазақ тілді жастарға жаңа мүмкіндіктер ашады  

Жандос Мейрманов Қазақстанның жүрегіндегі өнеркәсіптік қаладан, Қарағандыдан шыққан. Бала кезінен Жандос мектепте қазақ тілінде оқыды және үйде қазақ тілінде сөйледі. Университетте ол өзінің қарым-қатынас, дәлелдеу және мәселелерді шешу дағдыларын шыңдау үшін пікірсайыс клубына қосылды. Алайда, мәселе университеттің пікірталастары тек орыс тілінде өтетін еді.

«Мен Қазақстанда қазақ тілінде пікірсайыс клубтары жоқ екенін түсіндім», - дейді Жандос. «Пікірталас менің өсуім мен дамуыма үлкен әсер етті. Бірақ егер мен орыс тілінде сөйлей алмасам, бұл болмас еді. Сыни тұрғыдан ойлау, коммуникабельділік және азаматтық сана-бұл дағдылардың барлығын бізге қазақ тілінде де қолдану қажет». Қазақ тілінде пікірталас алаңдарының болмауы Қазақстанның неғұрлым кең проблемасы-қазақ тіліндегі білім беру ресурстарының шектеулі екендігін айғақтайды. Бұл қазақ тілді және орыс тілді жастар арасындағы, әсіресе қазақ тілі басым ауылдық аудандардағы білім беру және кәсіби теңсіздіктерге алып келеді.

2020 жылы Жандос «Орталық Азиядағы жастар көшбасшылығы Академиясына» (CAYLA) АҚШ-тың USAID халықаралық даму агенттігі қаржыландыратын «Орталық Азиядағы әлеуметтік инновациялар» бағдарламасы (SICA) аясында осы мәселені шешу үшін жаңа білім алу мақсатында қосылды. CAYLA академиясында оқу аясында ол «Youth Leadership Grant» грантын жеңіп алып, ауылдық аудандардан келген қазақ тілді жастарды технологияларға үйретуге бағытталған пікірсайыс –«Debate.kz» жобасын іске қосты.

«Пікірсайыс қазақстандық жастарға әлеуметтік мәселелер туралы біліп қана қоймай, оларға қатыстылығын сезінуге көмектеседі. Олар болашақ қоғамдық көшбасшыларды дамытудың маңызды құралы болып табылады», - дейді Жандос.

«Debate.kz» іске қосылған сәттен бастап, екі жыл бұрын Жандос және оның командасы 300 студент пен 40 оқытушыны сыни тұрғыдан ойлау мен пікірталас дағдыларына үйретті. Сонымен қатар, олар Қарағанды облысының білім департаменті мақұлдаған бейне сабақтар мен оқу құралын жасады. Жоба Қарағанды, Түркістан және Атырау облыстарында 600-ден астам белсенді мүшелерді тартқан 30-дан астам пікірталас клубтарының дамуына ықпал етті. Өз кезегінде клубтар түрлі әлеуметтік тақырыптар бойынша алты аймақаралық пікірсайыс турнирін өткізді.

«Пікірсайыс маған өзіме және өз идеяларыма сенімді болуға көмектесті». «Менің дәлелдеу дағдыларым жақсы болды. Турнирге дайындалу барысында Мен өз елімнің және жалпы әлемнің проблемаларын жақсы түсіне бастадым. Енді достарым екеуміз мектепте пікірсайыс клубын ашқымыз келді» - дейді, «Debate.kz» турниріне қатысқан, Қарағандыдан келген орта мектеп оқушысы Серікбай Бибігүлсім.

Қозғалыс кең мемлекеттік қолдауға ие болды: Асхат Аймагамбетов, Қазақстан Республикасының Білім және ғылым Министрі, пікірсайысты «интеллектуалды рөлдік ойын ғана емес, сонымен қатар нағыз білім беру технологиясы» деп атады. Министр сонымен қатар «пікірталастағы жетістік отбасының әлеуметтік мәртебесіне немесе туған жеріне байланысты емес» деп атап өтті. Бұл бизнестегі ең бастысы-адамның дүниетанымы, оның мінезі, өз ұстанымын қорғауға деген ұмтылысы мен қабілеті».

Қарағандыдағы өз жобасының нәтижелерінен шабыттанған Жандос өз жобасын республикалық ауқымға дейін кеңейту үшін SICA «Innovative Solutions Grant» грантын жеңіп алды. Қазір ол бүкіл Қазақстан бойынша пікірталас қоғамдастықтарын дамыту бойынша жұмыс істеуде.

«Жастар әділетсіздік сезінгенде, олар бұл туралы айта білуі керек», - дейді Жандос. «Олардың білім берудегі, экологиядағы, Медицинадағы және т.б. әділетсіздікке қатысты өз көзқарастарын білдіруі маңызды. Debate.kz-тің көмегімен олар дәл осылай үйренеді».